Құдайдың бар екендігі туралы сұрақ — адамзат тарихындағы ең терең философиялық және діни сұрақтардың бірі болып табылады. Құдайдың бар екеніне дәлелдер әртүрлі ұсынылады, олар негізінен ақылға қонымды, ғылыми және табиғи дәлелдерге бөлінеді. Мұнда осы дәлелдердің ең маңыздыларын қарастырамыз:
Құдайдың Бар Екеніне Ғылыми Дәлелдер
Үлкен Жарылыс Теориясы және Ғаламның Бастауы
Қазіргі ғылымның өкілдері ғаламның басы болғанын анықтады. Алғашқыда бұл ғалам тек қана өте кішкентай нүктеге жиналған энергиядан тұратын еді, оны «сингулярлық» деп атайды. Кейіннен бұл энергия босап шығып, қазіргі ғалам пайда болды.
Бұл теория көптеген тәжірибелермен, мысалы, ғарыштық микротолқынды сәуле (CMB) арқылы дәлелденді және бұл ғаламның пайда болуын түсіндіретін ең қабылданған ғылыми үлгіге айналды.
Мұнда сұрақ туындайды: егер энергия жойылмайтын және жаңа энергия пайда болмайтын болса, онда осы бастапқы энергияны кім жасады және оны атомнан миллиардтаған есе кіші жерге кім тығыздады?
Қызығы, Құран — бұл Алланың елшісі — осы оқиғаны өте дәл суреттейді:
«Күфірға түскендер жер мен көктің бірігіп тұрғанын көрмей ме? Біз оларды бөлдік, және судан әрбір тірі нәрсені жараттық. Олар әлі де сенбейді ме?»
(Әнбия сүресі: 30)
Егер Құран Алладан емес болса, Мұхаммед пайғамбар ﷺ қайдан білді, ғаламның бастапқыда біріктірілгенін? Ол бұл оқиға бәріне көрінетін нәрсе болатынын қалай алдын ала білді? Сондай-ақ, ол «судан барлық тірі нәрселерді жараттық» дегенде, яғни кез келген тірі дене судан тәуелді екендігін көрсетіп тұр.
Термодинамиканың Екінші Заңы (Энтропия)
Бұл заң барлық жүйелер уақыт өте келе тәртіпсіздікке ұмтылатынын айтады. Яғни, ғалам өзі ұйымдаспайды.
Мұнда сұрақ туындайды: егер ғалам тәртіпсіздікке ұмтылса, оны басынан бастап мұндай үлкен дәлдікпен ұйымдастырған кім?
Ғаламның Дәл Бағдарлануы (Fine-Tuning)
Ғаламда физикалық тұрақтылықтар өте дәл қойылған. Егер оның біреуі ғана сәл өзгерсе, өмір болмайды! Мысалы:
-
Гравитация күшінің өлшемі
-
Планк тұрақтылығы
-
Ғаламдағы зат пен энергияның қатынасы
Стивен Хокинг және Роджер Пенроуз сияқты ғалымдар бұл дәлдіктің кездейсоқ болуы өте қиын деп, бұл «ақылды жобалау» болуы мүмкін екенін атап өтеді.
ДНҚ-ның Күрделілігі
ДНҚ барлық тірі ағзалардың генетикалық коды болып табылады және ол кез келген компьютерлік бағдарламадан әлдеқайда күрделі ақпараттарды қамтиды.
Фрэнсис Коллинз (Адам геномы жобасының жетекшісі) сияқты ғалымдар бұл күрделіліктің кездейсоқ бола алмайтынын және бұл жоғары ақылдың бар екендігін көрсететінін айтады.
Ақпарат ешқашан ештенеден пайда болмайды. Егер ДНҚ ақпарат сақтаса, бұл кодты кім жазған?
Адамның Сана-сезімі мен Ақыл-ойы
Адамның ақыл-ойы ойлану, шығармашылықпен айналысу және махаббат, әділет және әсемдік сияқты абстрактілі ұғымдарды түсіну қабілетіне ие.
Егер адам тек «биологиялық машина» болса, онда оның сана-сезімі мен жаны неге бар?
Философтар мен ғалымдар сананың тек химиялық процестермен толық түсіндірілмейтінін айтып, бұл физикалық емес «рухтың» бар екенін меңзейді.
Құдайдың Жолын Көрсету үшін Пайғамбарлар мен Құдайдың Кітаптары
Құдайдың кітаптары — адамзатқа арналған Құдайдың негізгі нұсқаулығы. Құдай бұл кітаптарды өз елшілері мен пайғамбарларына түсірді, сонда олар адамдарды тура жолға бастады және оларды шындық пен өтірікті айыра білуге үйретті.
Бұл кітаптар Құдайдың келіп түскен сөздерінен, Оның бұйрықтары мен жаратылыстың заңдарынан тұрады.
Осы кітаптар қатарына Таурат, Інжіл және Құран жатады, олардың барлығында Құдайдың бар екеніне қатысты айқын дәлелдер бар.
Құран — бұл Құдайдан келген соңғы кітап, және ол өзінің түпнұсқа тілінде 1400 жылдан астам уақыт бойы сақталған.
Сондықтан, біз Құдайдың бар екеніне қатысты дәлелдерді Құраннан қарастырамыз.
Неліктен Құран мұғжиза деп есептеледі?
Құран бірнеше себептер бойынша мәңгілік мұғжиза деп есептеледі: тілдік, ғылыми, пайғамбарлық (жасырын білім) және заңды. Бұл мұғжизаның әрбір қыры төменде егжей-тегжейлі түсіндірілген:
Тілдік және шешендік мұғжиза
Құран араб тілінде өте жоғары деңгейде түсірілген, бұл арабтардың — тіл мен поэзия саласында мамандар болған адамдардың — оған ұқсас бірдеңе шығара алмауына себеп болды. Алла былай дейді:
«Егер сендер біз өз құлымызға түсіргенге күмәндансаңдар, онда онымен ұқсас бір сүре әкеліңдер…»
(Бақара сүресі: 23)
Арабтар тіл мен поэзияда мықты болғанымен, олар Құранға ұқсас бірдеңе жасай алмады. Бұл оның адамдардың сөзі емес, Алланың сөзі екенін дәлелдейді.
Ғылыми мұғжизалар
Құран сол кезде ешкім білмеген ғылыми шындықтар туралы айтқан және олар ғасырлардан кейін ғана ашылды. Мысалы:
Ұрықтың жатырдағы дамуы
«Сосын біз ұрықты жапырақшаға (қаны бар затқа) айналдырдық, сосын жапырақшаны етке (қатты бөлігін) айналдырдық, сосын етке сүйек жасадық, сүйектерді етпен қаптадық.»
(Мүминун сүресі: 14)
Ғылыми талдау:
-
Нұтфа: сперма мен жұмыртқаның қосылуы
-
Алақа: нәрестенің жатырға тірелуі
-
Мұдаға: етті бөліктері, бұл ұрықтың дұрыс емес түрі
-
Сүйек: ұрықтың сүйегінің қалыптасуы
-
Ет: сүйектердің айналасында ет пен бұлшықеттердің пайда болуы
Бұл барлық кезеңдер қазіргі эмбриология ғылымымен толық сәйкес келеді.
Ғалымдардың куәлігі
Кит Л. Мур профессоры
Әлемге танымал эмбриология маманы және The Developing Human кітабының авторы:
«Бұл сипаттама жетінші ғасырда өмір сүрген адамнан келуі мүмкін емес. Бұл сөздер тек қана Құдайдан келуі мүмкін.»
Маршалл Джонсон доктор
Анатомия және биология маманы, Америка Құрама Штаттары:
«Құранда эмбриология туралы ешқандай қателік жоқ, ол толық қазіргі заманғы ғылыммен сәйкес келеді.»
Джо Лей Симпсон доктор
Нортвестерн университетінің эмбриология профессоры:
«Құранда айтылған мәліметтер қазіргі эмбриологиямен үйлеседі және ол кезде оны білу мүмкін емес еді.»
Таджатат Теджасен доктор
Чианг Май университетінің анатомия кафедрасының басшысы:
«Бұл аяттарды оқып болғаннан кейін мен Құранның Құдайдан келген нұсқау екенін сенімді түрде мойындадым.»
Содан кейін ол Исламды қабылдады.
Пайғамбарлық мұғжизалар (Жасырын білім)
Құран болашақта болатын оқиғалар туралы хабар берген және олар кейін шындыққа айналды, мысалы:
-
Римдіктердің жеңілісі және олардың кейін жеңісі:
«Римдіктер жеңілді. Төменгі жерде, бірақ олар жеңілістен кейін бірнеше жыл ішінде жеңеді.»
(Рум сүресі: 2-4)
Бұл пайғамбарлық бірнеше жылдан кейін орындалды.
-
Құранның өзгермейтіндігі:
«Шынында да, Біз осы Құранды түсірдік және оны біз ғана сақтаймыз.»
(Хижр сүресі: 9)
Шындығында, Құран ешқашан бұзылмаған, ал басқа кітаптар өзгеріске ұшыраған.
Құқықтық Мұғжиза
Құран әділдік, мейірімділік және әлеуметтік теңгерімді мінсіз біріктіретін толық құқықтық жүйені ұсынды. Олардың кейбіреулері:
-
Пайызды және қанауды тыйым салатын экономикалық жүйе
-
Әйелдер мен отбасының құқықтарын қорғайтын әлеуметтік заңдар
-
Әділеттілікті қамтамасыз ететін қылмыстық заңдар
-
Жан тазартуға арналған ғибадат ережелері
Рухани және Психологиялық Әсерлер
Құран жүректерге терең әсер етеді — тіпті мұсылман емес адамдарға да. Ол жүректерге тыныштық пен бақыт әкеледі:
«Иманда болғандар мен жүректері Алланы еске алумен тыныштық тапқандар… Алланы еске алумен ғана жүректер тыныштық табады.»
(Ар-Рағд сүресі: 28)
Үнемі Қабылданбайтын Шақыру
1400 жылдан астам уақыт өтті, бірақ ешкім де Құранға ұқсас нәрсе әкеле алған жоқ. Ешкім де жетістікке жеткен жоқ.
Бұл Құранды мәңгілік мұғжиза етеді — барлық замандар мен барлық ұлттар үшін өмір бойы жарамды.
Егер Алла бар болса, неге біз оны көрмейміз?
Бұл мәселені түсіну үшін қарапайым мысал келтірейік:
Мен бейне ойындар жасаушы болып жұмыс істеп жатқамын делік. Мен виртуалды әлем жасадым, мұнда кейіпкерлер жасанды интеллект (AI) пайдаланып әрекет етеді. Мен қоршаған орта, заңдар, жаулар, физика және барлық кейіпкерлердің келбетін анықтадым.
Енді сұрақ туындайды:
Бұл ойындағы кейіпкерлер мен жасаған әлемнен шыға ала ма?
Әрине, жоқ.
Бұл кейіпкерлер менің қандай екенімді немесе менің қасиеттерімді біле ала ма — мен оларға айтпаса?
Әрине, жоқ.
Бұл ақпаратты қалай жеткізуім керек?
Қалай қаласам, солай. Мен басқа бір кейіпкер жібере аламын немесе басқа жолмен хабар жібере аламын, себебі мен бұл әлемнің құрушысымын.
Бұл кейіпкерлерді менің әлеміме әкеле аламын ба?
Иә, мен олардың жадысын алып, оны роботқа көшіріп, өз әлеміме әкеле аламын.
Егер біз адамдар осылай бағдарламалау тілін пайдаланып мұның бәрін жасай алсақ, неге біз Алланың бар екеніне сенбеуіміз керек? Алла, барлық нәрсеге қабілетті және білетін Құдірет иесі ретінде бізді жаратты және бізбен байланыс орната алады.
Қорытынды
Алланың бар екендігі мәселесі тек философиялық немесе ғылыми талқылау емес — бұл өмірге, ғаламға және оның мәніне терең әсер ететін экзистенциалды мәселе.
Біз көргендей, Алланың бар екендігіне бірнеше түрлі дәлелдер бар: ақылға қонымды, ғылыми және табиғи дәлелдер.
Физикалық заңдар, ғаламның нәзік үйлесімділігі, ДНҚ-ның күрделілігі, адам санасы және Құранның мұғжиза сөздері — барлығы да даналық пен қуатқа ие Жаратушының бар екендігін көрсетеді.
Егер ғалам еш нәрседен пайда болса, оны кім жаратты?
Егер ғалам дәл заңдармен жұмыс істесе, осы заңдарды кім қойды?
Егер адам санасы тек материямен түсіндірілмесе, бізге осы сананы кім берді?
Барлық осы сұрақтар бір қорытындыға келеді:
Даналық пен қуатқа ие Жаратушы бар, ол бізге ойлану және ойлау үшін белгі қалдырды.
Аллаға иман келтіру тек ақылмен дәлелдерді қабылдау ғана емес, сонымен қатар осы абсолютті шындыққа табиғи, ақыл-ой мен рухани жауап болып табылады.
Құранда Алла былай дейді:
«Біз оларға өзіміздің белгілерімізді аспан кеңістігінде де, өздерінде де көрсетеміз, ақырында олардың бұл шындық екенін білуі үшін. Сенің Раббың әр нәрсеге куә болу үшін жеткілікті емес пе?»
(Фуссилат сүресі: 53)
Алла өз барлығын бізге ғаламда, өзімізде және Оның мәңгі сөздерінде көрсеткен.
Енді таңдау адамзаттың қолында:
Біз жүрегіміз бен ақылымызды ашып, осы шындықты көре аламыз ба, әлде оларды жауып, адасқан жолға түсеміз бе?
